۱ قوس ۱۴۰۳ برابر با ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴
کابل- مرکز خبرنگاران افغانستان امروز به مناسبت «روز جهانی تلویزیون»، اعلام کرد که محدودیتها در زمینه کار تلویزیونها در افغانستان به شکل بی سابقهای افزایش یافته است و در یک سال گذشته دستکم ۱۲ تلویزیون با دستور مستقیم مقامهای طالبان و یا ناشی از این محدودیتها بسته شده است.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۶میلادی، ۲۱ نوامبر را به عنوان «روز جهانی تلویزیون» تعیین کرد. سازمان ملل متحد هدف از چنین اقدامی را ترغیب کشورها به تبادل برنامههای تلویزیونی به ویژه برنامههایی اعلام کرد که برای گسترش صلح، توسعهی اجتماعی، اقتصادی و تقویت مسائل فرهنگی جامعه ساخته میشود.
بر مبنای تحقیق مرکز خبرنگاران افغانستان، در حالی که حکومت طالبان قانون رسانههای همگانی افغانستان را به صورت تلویحی تائید کرده است و اعلام کرده است که برخی تعدیلها در آن صورت گرفته و برای توشیح به رهبری طالبان در قندهار فرستاده شده است، اما در سه سال گذشته طالبان به موازات قانون رسانهها، دستکم ۲۱ دستورالعمل صادر کرده است که در عمل با قانون رسانهها همخوانی ندارند. بر پایه یافتههای مرکز خبرنگاران افغانستان، از این تعداد دستورالعمل، هفت مورد با تمرکز بر کار تلویزیونها و یا محدود کردن آزادی رسانههای تصویری میباشد و متباقی به طور عام برای همه رسانهها صادر شده است.
جلوگیری از کار زنان در تلویزیون ملی، ممنوع بودن حضور زنان در نمایشنامههای تلویزیونی و ممنوع نشر فلم و سریال و الزام زنان خبرنگار به استفاده از ماسک، ممنوع شدن تصویربرداری و مصاحبه تصویری- که تا اکنون در چهار ولایت به صورت رسمی اجرا شده است-، ممنوع شدن پخش برنامههای تلویزیونهای بینالمللی در افغانستان، ممنوع بودن نشر زنده گفتگوها(بحثها)ی تلویزیونی، ممنوع بودن دعوت از کارشناسان تائید نشده از سوی حکومت طالبان در برنامهها، دستورالعملهایی است که تمرکز آن بر تلویزیونها میباشد.
در عین حال، ۱۶ دستورالعمل دیگر از جمله ممنوع بودن پوشش رسانهای تظاهرات و اعتراضهای مدنی، محدودیت شدید در دسترسی به اطلاعات، نشر خبر و گزارش و تولید محتوا، الزام خبرنگاران و رسانهها در معرفی طالبان به عنوان حکومت افغانستان، ممنوع بودن نشر موسیقی در رسانهها، تفکیک زنان و مردان در رسانهها، ممنوع بودن مصاحبه زنان با مردان و یا مردان با زنان، ممنوع شدن مصاحبه با مخالفان و منتقدان طالبان، ممنوع بودن نشر اعلانهای تجارتی با محتوای سیاسی، امنیتی و اجتماعی، ممنوع بودن نقد کارکرد مسؤلان طالبان، ممنوع بودن کار با «رسانههای تبعیدی»، ممنوع شدن نشر صدای زنان در رسانههای محلی(هلمند) میباشد. در ماههای اخیر، ممنوع شدن تماس تلفنی دختران/زنان با رسانهها( خوست) و ممنوع بودن گرفتن عکس زندهجان و نشر آن، به فهرست ممنوعیتها برای رسانهها اضافه شده است که به نوعی بر کارکرد تلویزیونها تاثیر مخرب و منفی گذاشته است.
در حالی که این دستورها انجام برخی کارها از سوی رسانهها و خبرنگاران را ممنوع میکند اما در مورد پیامدهای سرکشی از آن چیزی نمیگوید. با اینحال، یافتههای مرکز خبرنگاران افغانستان نشان میدهد که مسؤلان رسانهها و یا خبرنگارانی که این دستورها را نادیده گرفتهاند، تهدید و یا زندانی شدهاند و رسانهها نیز با اقدامهای تنبیهی از جمله منع فعالیت مواجه شدهاند.
یافتههای مرکز خبرنگاران افغانستان نشان میدهد که در یک سال گذشته دست کم ۱۲ تلویزیون در ولایات مختلف به دلیل تخطی از دستورالعملهای یاد شده بسته شده است که از این تعداد تنها یک تلویزیون بازگشایی شده است. در این مدت دستکم ۳۰ خبرنگار و کارمند رسانه بازداشت شدهاند که از این تعداد هفت تن همچنان در زندان هستند.
مرکز خبرنگاران افغانستان امروز به مناسبت -روز جهانی تلویزیون- از طالبان میخواهد با در نظرداشت اهمیت رسانههای آزاد، در دستورالعملهای فراقانونی رسانهای صادر شده که باعث بسته شدن شمار زیادی رسانهها به ویژه تلویزیونها در کشور شده و زمینه کار رسانهها را بسیار محدود کرده است، تجدید نظر کند. مرکز خبرنگاران افغانستان از طالبان میخواهد به آزادی و کار رسانهها و خبرنگاران مطابق با قانون رسانههای افغانستان احترام بگذارد و از آنها حمایت کند.
مرکز خبرنگاران افغانستان، از جامعه بینالمللی نیز میخواهد از آزادی کار رسانهها و به طور خاص از فعالیت تلویزیونها مطابق با قانون رسانههای همگانی افغانستان حمایت کنند.