هر سال، از روز ملی خبرنگار در ۲۷ حوت با برگزاری مراسم مختلف در کابل و همچنان ولایات مختلف گرامیداشت میشود.
تاریخچه روز خبرنگار در افغانستان
در دسامبر سال ۱۹۹۳، بنابر پیشنهاد یونسکو یا سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد، مجمع عمومی سازمان ملل متحد در مصوبه ۴۳۲/۴۸، روز سوم ماه می را بهعنوان «روز جهانی آزادی مطبوعات» اعلام کرد و بر همین مبنا هر سال از از این روز در کشورهای مختلف از جمله افغانستان به عنوان یک مناسبت بینالمللی گرامیداشت میشود.
اما با وصف این، همخوانی نداشتن این تاریخ با تقویم رسمی(هجری شمسی) افغانستان، از دلایلی عمدهای بوده که باعث شد در سال ۱۳۹۲ هجری خورشیدی(۲۰۱۴ میلادی) طرح نامگزاری روز خبرنگار در افغانستان پیگیری شد.
چرا ۲۷ حوت؟
در میانه سال ۱۳۹۲، ایده نامگزاری روز خبرنگار از سوی احمد قریشی رئیس اجرایی مرکز خبرنگاران افغانستان با گروهی از خبرنگاران پیشکسوت عضو هیئت مشاورین مرکز خبرنگاران افغانستان متشکل از ذبیحالله نوری، فیصل کریمی، عزیز حکیمی، اماممحمد وریماچ، لطفالله نجفیزاده، محمد ویس خطاب و پرویز کاوه در میان گذاشته شد. هیئت ضمن استقبال از این ایده، پیشنهادهای مختلف از جمله نامگزاری این روز بر مبنای روز تولد و یا درگذشت شخصیتهای برجسته و فعال در عرصه مطبوعات کشور در یک و نیم قرن اخیر از جمله سیدجمالالدین افغان، محمود طرزی، محیالدین انیس، عبدالهادی داوی، عبدالحمید مبارز و ... و همچنان خبرنگاران جان باخته بعد از تحول سال ۱۳۸۰ هجری شمسی را که با آغاز و گسترش رسانههای آزاد همراه بود، مورد بررسی قرار داد. اعضای این هیئت در نهایت به این نتیجه رسیدند که بخاطر حفظ احترام به همه شخصیتهایی که در زمینه ایجاد مطبوعات و رسانهها و بهبود آن در کشور تلاش کردند و همچنان حفظ وحدت و جلوگیری از اختلاف در جامعه رسانهای کشور، باید تاریخی به عنوان روز خبرنگار در نظر گرفته شود که ارتباطی با مناسبتهای زندگی هیچ یک از شخصیتهای رسانهای و خبرنگاران داخل وخارج از کشور نداشته باشد.
با در نظرداشت ملاحظات بیان شده، هیئت خبرنگاران پیشکسوت و مشاورین مرکز خبرنگاران افغانستان، روز ۲۷ حوت را به عنوان تاریخی که در آخر سال است و ارتباطی با مناسبتهای زندگی هیچ یک از خبرنگاران گذشته و کنونی کشور و دیگر کشورها ندارد، به عنوان روز خبرنگار مورد تائید قرار داد. بنابر استدلال هیئت نامگزاری روز خبرنگار، با انتخاب ۲۷ حوت، رسانهها فرصت بررسی کارکرد سالانهشان و تشویق و تقدیر خبرنگاران را در آخر سال خواهند داشت و درعین نهادهای حامی خبرنگاران و یا حکومت نیز این فرصت را دارند تا به مناسبت روز خبرنگار وضعیت یک ساله آزادی رسانهها در کشور را به بررسی بگیرند و یا از خبرنگاران تقدیر کنند.
گرامیداشت روز خبرنگار و تائید آن به عنوان یک روز ملی از سوی دولت
بعد از نهایی شدن تصمیم هیئت نامگزاری روز خبرنگار، این تصمیم به طور رسمی از سوی مرکز خبرنگاران افغانستان با جامعه رسانهای کشور در میان گذاشته شد و برای نخستین بار روز خبرنگار در۲۷ حوت سال ۱۳۹۲ هجری خورشیدی در مراسمی در کابل و ولایات مختلف با برگزاری برنامههایی گرامی داشته شد.
در میانه سال ۱۳۹۷ پس از سالها رایزنی مرکز خبرنگاران افغانستان، فدراسیون نهادهای خبرنگاری از این ابتکار مرکز خبرنگاران افغانستان حمایت کرد و در نامهای به حکومت، خواستار درج روز خبرنگار در تقویم ملی کشور شد.
سرانجام با همکاری نزدیک کمیته مشترک حکومت و رسانهها به ریاست سرور دانش معاون دوم رئیس جمهور، حسنیه صافی سرپرت وزارت اطلاعات و فرهنگ و سیدآغا حسین سانچارکی معین امور نشراتی این وزارت، کابینه حکومت به ریاست محمد اشرف غنی رئیس جمهور در ۱۴ حوت ۱۳۹۷ با نامگزاری ۲۷ حوت به عنوان «روز ملی خبرنگار» موافقت کرد و قرار شد به عنوان مناسبت ملی در تقویم کشور درج شود.
روز ملی خبرنگار از سال ۱۳۹۲، هر سال به شیوههای مختلف از جمله برگزاری مراسم ویژه در کابل و ولایات مختلف کشور از سوی مرکز خبرنگاران افغانستان و همچنان خبرنگاران به شکل گروهی و یا انفرادی گرامیداشت میشود. در سالهای اخیر به ویژه پس از رسمی شدن این روز، نهادهای مختلف حامی خبرنگاران و رسانهها نیز به شیوههای گوناگون این مناسبت ملی را گرامی میدارند. در این راستا مرکز خبرنگاران افغانستان، از سال ۱۳۹۲، هر سال به مناسبت روز خبرنگار گزارش سالانهاش را در مورد وضعیت خبرنگاران و رسانهها تهیه و نشر میکند و به عنوان بخشی از برنامه گرامیداشت این روز، جشنواره « خبرنگار سال افغانستان» را راهاندازی کرده است و برنده آن را که از طریق یک روند رقابتی، انتخاب میشود، معرفی و تقدیر میکند.
به روز شده: ۲ میزان ۱۳۹۹